Mula Bukane Jeneng Kutha Surabaya

Mula Bukane Jeneng         Kutha Surabaya

            Dhek jaman biyen,nallika raden wijaya isih babad alas ngedegake kraton Majapahit,dumadakan katenan prajurit tar-tar saka kraton Mangolia. Prajutrit utusanekaisar khubilai khan kasebut nedya nggoleki panguwasa saka kraton ing jawadwipa sing wis kumawani ngiris kupinge duta kasebut ora liya rama merutuwane Raden Wijaya , yaiku Prabu Kertanegara duwe idham-idhaman kang luhur,yaiku kepingin nyawijikake nuswantara liwat panguwasane kraton Singasari.Prabu Kertanegara  nganakake ekspedisi pamalayu saprelu njembarake panguwasane. ora mung kuwi wae ihktiar kanggo mbudidaya supaya nuswantara bisa nyawiji. Salah siji mungsuhe Prabu Jayakatwang saka kraton Gelang-Gelang (kediri) didadekake besan. Salah sijji putrine didhaupake karo putrane Prabu Jayakatwang aran ardharaja. Ewasemono,Prabu Jayakatwang durung bisa narimakake yen kratone wis diasorake dening Prabu Kertanegara.mulane nalika Singasari nganakake ekspedisi pamalayu lan kekuwatan lagi ringkih,Prabu Jayakatwang lan prajurite ngrabasa karton Singasari.Singasari kasil ditaklukake lan Prabu Kertanegara gugur ing glanggang   payudan.Merga keng rama wis diperjaya dening Jayakatwang saka kraton Kediri,mulane Raden Wijaya maringi pirsa marang prajurit Tar-Tar menawa panguwasa ing Jawadwipan enggal budhal menyang Kediri,saprelu utusan kraton saprelu aweh paukuman marang ratu saka tanah jawa sing wis ngremehake utusan kraton Mongolia. Wekasane dumadi perang tadhing antarane prajutirt Tar-Tar karo prajurit Kediri. Prajurit Tar- Tar sing disengkuyung Raden Wijaya lan prajutrite kasil menangake paprangan kasebut, lan Prabu Jayakatwang kasil diperjaya.

Nalika nglupake lakune prajurit Tar-Tar nganti tekan Ujunggaluh, dumadakan ing sungapane kalimas ana kewan loro sing padha tarung adu kekuwatan Kewan sing urip ing banyu kasebut yaiku iwak Suro lan Baya. Iwak Suro sing dadi ratune para iwak ora narimakake menawa anak buahe  akeh sing mati merga dipangan Baya. Palapurane  anak buahe kasebut ndadekake iwak Suro pingget atine. Mulane, iwak Sura sing manggon ing segara bajur menyang sungapane Kalimas, saperlu nlesik apa sing wis duamadi. Ditakoni apik-apik, wangsulane Baya ora nyenengake. Alasane Baya mangani iwak merga iwak-iwak kasebut wis kumawani golek pangan adoh saka segara sungapane Kalimas tlatah sing dadi panguwasane. Tarunge antarane iwak Sura lan Baya nganti dumadi pirang-pirang dina, awit kekarone padha kuwate. Kewan gedhe  sing kagolong galak kasebut duwe aturan paprangan. Ing wayah angslupe srengenge nganti parak esuk, perange di lereni.Esuke,wayah mlethek srengenge, tarunge diterusake maneh. Tekan dina katelu anggone perang tadhing, kekarone  wis padha kesele. Awake iwak Sura lan Baya babak bundhas kabeh. Untu lan landhepe iwak Sura gawe suweke kulite Baya  senajan kulite kasar lan alot. Semono uga untune Baya sing kuat kasil nyuwek-nyuwek awake iwak Sura sing rada empuk. Getih mili tekangendi endi, ndadekake banyune Kalimas abang mbranang.ora let suwe, nalika srengenge ana ing sadhuwure mbun-mbunan,kekarone pada ngglethak,kejet-kejet banjur ora obah maneh. Iwak Sura lan Baya mati sampyuh. Mirsani kadadeyan kasebut,Raden Wijaya lan para prajurite pada kamitenggengen. Disekseni para punggawane lan prajurit Tar-Tar, Raden Wijaya ngendikan, “Mbesuk yen ana rejane jaman seksanana!Papan panggonan iki dakjenegake Surabaya.

Tembung Surabaya dijupok saka tenbung iwak Suro lan Baya. prastawo iku dumadi rikala taun 1190 taun saka utawa tanggal 31 Mei taun 1293 Masehi. Mulane saben tanggal 31 Mei dipengeti dadi dina laire kutha Surabaya. Sawise teka Pelabuhan Ujunggaluh seng sak iki diarani Pelabuhan Tanjung Perak Surabaya, prajurit Tar-Tar sing lagi wae mabuk kemenangan diajak pesta kanggo ngerayakake menange prajurit Tar-Tar mungsuh Prabu Jayakatwang lan prajurit Kediri. Prajurit Tar-Tar disuguhi banyu tuak asli saka Tuban. Ora let sue kabeh prajurit Tar-Tar phada mendem. Prajurit Tar-Tar sing lagi lena kasebut enggal dipercaya de ning parajurite Raden Wijaya. Wekasane kabeh prajurit Tar-Tar phada nemahi tiwas. Ora ana siji wae prasurit Tar-Tar sing kliwatan urip. Tujuane Raden Wijaya merjoya prajurit Tar-Tar supaya ora gawe reribete anggone mbangun kraton Mojopahit.